Dini Kitabxana

Quranın tematik təfsiri Dəyərli alim Höccətül-islam Məhəmməd Baqir Saivərin sizətəqdim etdiyimiz növbəti əsərində, Qurani-Kərimdə imamət etiqadıhaqda geniş və dərin araşdırma aparılmışdır. İslam dünyasında ənönəmli və əsaslı məsələlərdən olan imamət inancı daim bütünməzhəblər tərəfindən diqqətlə izlənmiş və müxtəlif şərh vəizahlarla tədqiq olunmuşdur. Amma hazırkı kitabın eyni mövzuluəsərlərdən fərqi budur ki, imamət məsələsi Qurani-Kərim vəhədislər baxımından araşdırılmasından əlavə, tarixi aspektən dətədqiq edilir və sosioloji amillər nəzərdən qaçmır. İmamətməsələsinə münasibətdə fərdin inancının psixoloji analizi ilə birgəbu məsələyə baxış tərzində onun üzərində təzyiq yaradan sosialmühəndislik, yönləndirmə funksiyalarının hansı dərəcədə təsirliolması izah edilir.

Mərcəi təqlid Ayətullah Üzma Seyid Əli Hüseyni Xameneinin fətvalarına əsasən Bu risalə dünya şiələrinin görkəmli və dahi mərcəyi təqlidi Cənab Ayətullah Üzma Hacı Seyid Əli Xameneinin (Allah onun ömrünü artırsın) fətvaları əsasına tənzim edilmiş şəri hökmlər toplusudur. Onun fiqhi fətvaları əvvəlcə “Əcvibətul-istiftaat”, yəni “Suallara ca­vablar” risaləsində çap və nəşr olunub. Bu risalə o cənabın fətvalarına, eləcə də müxtəlif fiqhi bölümlərdə müqəllidlərinin suallarına verdiyi cavablara aiddir. Bu risalə əvvəlcə ərəb, sonra isə fars dilinə çevrilərək nəşr edilib.

Ayətullah Seyid Əli Xamenei Namaz ən önəmli ibadətdir, düzgün şəkildə və diqqətlə yerinə yetirilsə, insanın ruhunu təmizləyər, qəlbini işıqlandırar, onu xoşagəlməz xarakterlərdən uzaq durmağa qadir edər. Namaz fərdi və cəmiyyəti tədricən bütün çirkablardan təmizləyə bilər. Yaxşı olar ki, namaz ilk vaxtında, (Allahla ünsiyyətə) diqqətlə və riyasız qılınsın, namazqılan hər sözündə Allah-taala ilə danışdığını xatırlasın və nə dediyini bilsin.

Stolumuzun üstündə, görkəmindən bir neçə il nəmli sandıqda qaldığı bilinən yüzvərəqli bir dəftər vardı. İlk səhifəsini açanda Möhsün Mütləqin adını, ünvanını və telefon nömrəsini gördük. Vərəqlədikcə Kumeyl batalyonunun cəbhədə qopardığı toz-dumana şahid olduq, barıt qoxusunu duyduq, bildik ki, bunlar bir bəsicinin[1] qeydləridir. Sonrakı günlərdə Möhsünlə daha yaxından tanış olduq. Onun qısa saçı və uzun duyğuları bizi dəftərin yeni bir üzvü ilə tanış etdi. [1] İranda Bəsic paramilitarist könüllülər təşkilatının üzvləri bəsici adlanır.

İmamın ən böyük üstün cəhəti bu idi ki, özünü bir şəxsiyyət olaraq önə çəkmirdi. Özlüyündə də özünü İslam və müsəlmanlarla bağlı məsələlərdə bir şəxsiyyət kimi hesab etmirdi. İmam İslamda həll olmuş, ilahi maarifə könül vermiş bir insan idi. Səmimi qəlbdən bu maarifi qəbul etmiş, onun tərkib hissəsi olmuşdu. O, Allahın insan həyatındakı hakimiyyətini qəbul etmişdi. Öz şəxsi həyatında da həqiqətən, ilahi hakimiyyəti qəbul etmişdi. Allahın qulu idi, Ona müti idi. İlahi hakimiyyət buradan başlayır. Öncə ürəyimizi Allahın bəndəsi edək. Allahı könlümüzə, varlığımıza hakim edək. Sonra bütün ölkədə, cəmiyyətdə (Allah) hakimiyyəti qurmaq yönündə hərəkət edək. Beləcə növbə dünyaya çatsın. Belə insanlar iş görə, irəliləyə bilərlər. İmam həqiqətən, bu sahədə ilahi rəhbər, öndər idi. Buna görə də onun qopardığı fəryad İslam fəryadı idi, Allah fəryadı idi. O, Allahın adının və yolunun bərəkətindən könüllərlə əlaqə yarada bildi, ürəkləri ələ aldı.

Çox maraqlı yazılmışdır; həm fədakar kürd gəncin əhvalatları maraqlıdır, həm də kitabın qısa və konkret yazı üslubu. İslam Respublikasının tərəfdarı olan mübariz kürdləri yaxından görüb tanısam da, onların bu kitabda qeyd olunmuş fədakarlıqları mənimçün tamamilə yeni və heyrətamizdir. Anası ilə həyat yoldaşının rolu da, həqiqətən, dəyərlidir. Xatirə müəllifinin və ailəsinin, habelə adları çəkilmiş digər kürd qüvvələrinin igidliyi və qəhrəmanlığı böyükdür. Bu gözəlliklər sayəsində, şərəfli kürd xalqının adından danışan yalançıların kobud və quldur rəftarları da aydın şəkildə ifşa olunur. Əhatəli kitabdır: tarix, sərgüzəşt, kürd etnoqrafiyası, kürdlər yaşayan bölgələrdə inqilabın əvvəllərində baş vermiş acı və şirin hadisələr… 2020-ci ilin dekabrında oxundu.

Sanki narkomanlar kimi olmuşdum. Əgər hər gecə onu əldə etməsəydim, gözümə yuxu getmirdi, elə bil nəsə çatışmırdı. Bir gecəni sübhədək həyat yoldaşının söylədikləri əsasında Çəmranla, o biri gecəni sübhədək həyat yoldaşının söylədikləri əsasında Himmətlə keçirirdim. Dostlarım arasında “Ayın görünməyən yarımkürəsi” adlı yeni külliyyatın işıq üzü gördüyünə dair söhbət dolaşırdı. Avara-sərgərdan onun ardınca düşdük; ora zəng et, bura zəng et… Mənuçöhr Müdəqqin xatirələrilə cuşa gəldik. Tehrandan olan bir dostumuzun Əyyub Büləndi haqqında xatirələri bizə göndərməsi üçün saniyələri sayırdıq. Sonralar, yazmağa başladıqda Müdəqq, Çəmran, Himmət və Əyyub Büləndi qədər böyük bir şəhid haqqında kitab yazmaq və onun “Rəvayəti-fəth” tərəfindən çap olunması arzularımın bir parçasına çevrildi. Amma günlərin bir günü “Rəvayəti-fəth” üçün şəhid dostum haqqında kitab yazacağım heç vaxt xəyalıma gəlməzdi; elə bir dost haqqında ki, özü də belə kitabların əsas müştərilərindən olmuşdu; elə bir dost haqqında ki, şəhid olduqdan sonra xatirələrini “Ayın görünməyən yarımkürəsi” külliyyatında dərc etdirməsini həyat yoldaşına vəsiyyət etmişdi.

Mustafanın necə Mustafa olduğunu bilmək üçün ata-anasıyla danışmalı idim; danışdım da. Hətta həyat yoldaşı, dostları və müəllimi ilə də danışdım. Lakin ananın rolu özünəməxsus idi; ana xatirələri, ana qüssəsi… Onun səbri də başqa bir aləm idi. Odur ki, kitabın adını belə qoydum: “Mən Mustafanın anasıyam”. Mustafanın anası xanım Siddiqə Salariana təqdim olunur! O, gənc övladının izdihamlı dəfn mərasimində namərd düşməni belə təhqir etdi: “Mən bu Mustafanı istəyirdim, qorxaq Mustafanı yox! Mən Mustafanın Əlirzasını da Mustafa kimi böyüdəcəyəm…” Və beləliklə, o, iyirmi birinci əsrdə Ümm-Vəhəbin adını dirçəltdi.

1. Universitetin əhəmiyyəti ölkənin gələcəyinin əhəmiyyəti qədərincədir. Universitetin əhəmiyyəti ölkənin gələcəyinin əhəmiyyəti qədərincədir. Əgər biz gələcəkdə böyük, abad, inkişaf etmiş, mütərəqqi, sivilizasiyalı, maddivə mənəvi tərəflərə malik ölkə olmaq istəyiriksə, unversitetlərlə məşğul olmalıyıq. Başqa çarəmiz yoxdur. Bizim hər işimiz elmi olmalıdır. Bu gün elm olmadan, elmi baxış olmadan dünyada addım atmaq, uğur qazanmaq olmaz.

“Rəvayətçi kitabları” seriyası həm xatirə kitabıdır, həm də deyil; həm tarixi-siyasi, habelə coğrafi-hərbi kitabdır, həm də deyil. Əslində, bunların hamısıdır. Bu kitablar müvafiq bölgədə müharibənin əlifba hərflərindən toplusunu ehtiva edir, (keçmiş döyüşçülərdən olan müharibə) rəvayətçisi bu əlifbadan öz bacarığına və dinləyicisinə uyğun cümlələr qurub (cəbhə bölgələrinin ziyarətçilərinə danışır). Bu seriya ilk mərhələsindədir, təkmilləşməsi üçün görüləsi işləri çoxdur. Biz onun tam əhatəli olduğunu iddia etmirik; hərçənd, bundan öncə yazılmış əsərlərin təcrübəsindən istifadə edib yeni bir addım atmağa çalışmışıq. Ümidvarıq ki, rəvayət və müharibə öncüllərinin tövsiyələri ilə növbəti çaplarda daha da təkmilləşəcəkdir.