Artıq vaxtı gəlmişdi. Daha nə qədər gözləməli idimki! Məgər on yeddi il azdır?! Bu qədər gözləmişdim,heç nə olmamışdı. Daim qulağım səsdə olmuşdu, ammaheç nə baş verməmişdi. Artıq əlimi əlimin üstünə qoyubgözləmək istəmirdim. Qərarımı vermişdim: çoxdandırbeynimi məşğul etmiş kişinin həyatını yazacaqdım.2000-ci ildə hələ orta məktəbdə oxuyurdum, hərcümə səhər çağı ev-eşiyi təmizləyirdim. Bir dəfətelevizor açıq idi, Qumun yerli kanalında veriliş gedirdi.Qonaq otağına girəndə gözlərim ağ-qara ekrana sataşdı.Kamera bir evin divarlarını göstərirdi. Aşağı enəndə birqadın, sonra da bir kişi göründü. Kişi çarpayıdauzanmışdı; sakitcə gülümsəyir, utancaq halda kamerayabaxırdı. Onu görən kimi beynimdə yüzlərlə sual yanyana düzüldü və bircəsinin də cavabını tapmadım:Adam o şəraitdə necə yaşayır? Gecə-gündüzünü necəbaşa vurur? Ailəsi nə edir? O vəziyyətdə necə rahatgülümsəyə, sakitcə kameraya baxa bilir?..
Onu 1982-ci ildən bəri imanlı, cəsur, təvazökar və inqilabçı bir insan kimi tanımışam. Fədakar insan idi. Gecələr ibadətlə məşğul olur, Allahla raz-niyaz edir, tez-tez Quran oxuyurdu. Allaha, əziz Peyğəmbərə (s) və ilahi övliyalara eşq bəsləyirdi. Vilayəti-fəqih sisteminə sadiq idi. Üz-başından bəndəlik, dindarlıq yağırdı. O, insanları çox sevirdi. Xalqa xidmət, məzlum və yoxsullara kömək etməyə fürsət axtarırdı. Səkkizillik müharibədə, ölkənin cənub-şərqində, Əfqanıstan, Livan, Fələstin, Suriya, İraq, Yəmən və Bəhreyndə yalnız Allahı düşünür, məzlumu müdafiə etmək barədə fikirləşirdi. Vücudunda sonsuz həddə ixlas və inanc vardı. İmamımız onun şəhadətindən iki həftə sonra Tehranın cümə namazında buyurdu: “Biz əziz şəhid Hacı Qasim Süleymaniyə bir fərd kimi baxmayaq, bir məktəb kimi baxaq; əziz şəhid komandirimizə bir məktəb, bir yol və öyrədici məktəb gözüylə baxaq”.
Onu 1982-ci ildən bəri imanlı, cəsur, təvazökar və inqilabçı bir insan kimi tanımışam. Fədakar insan idi. Gecələr ibadətlə məşğul olur, Allahla raz-niyaz edir, tez-tez Quran oxuyurdu. Allaha, əziz Peyğəmbərə (s) və ilahi övliyalara eşq bəsləyirdi. Vilayəti-fəqih sisteminə sadiq idi. Üz-başından bəndəlik, dindarlıq yağırdı. O, insanları çox sevirdi. Xalqa xidmət, məzlum və yoxsullara kömək etməyə fürsət axtarırdı. Səkkizillik müharibədə, ölkənin cənub-şərqində, Əfqanıstan, Livan, Fələstin, Suriya, İraq, Yəmən və Bəhreyndə yalnız Allahı düşünür, məzlumu müdafiə etmək barədə fikirləşirdi. Vücudunda sonsuz həddə ixlas və inanc vardı. İmamımız onun şəhadətindən iki həftə sonra Tehranın cümə namazında buyurdu: “Biz əziz şəhid Hacı Qasim Süleymaniyə bir fərd kimi baxmayaq, bir məktəb kimi baxaq; əziz şəhid komandirimizə bir məktəb, bir yol və öyrədici məktəb gözüylə baxaq”. Hansı məktəb? İslam inqilabının iki imamının baxış üfüqlərində meydana çıxan, böyük və öhdəçi şagirdlər yetişdirən məktəb!
Telefonun zənginə diksinib saata baxdım: 04:30 dəqiqə idi. Sübh azanına bir saatdan çox qalırdı. O saatda gələn zəng qorxuducudur. Həyəcanla cavab verdim…
Gözlərim qatarın pəncərəsindən Tehranla Qum arasındakı çöllüklərə dikilmişdi, beynimdə isə günümün ağır keçəcəyini düşünürdüm. İlk dəfə gördüyüm adamlarla ölmüş əzizləri barədə danışmaq, yəqin ki, çətin olacaqdı. Mənə bu kitabı yazmaq təklif olunanda da bunu hiss etdim; qısa fasilə ilə şəhid olmuş ata-oğul olduqlarını eşidəndə həm atanı, həm də oğulu itirmiş bir ailə ilə danışmağın çətin olacağını anladım. Və əlbəttə ki, çətin oldu! Bunu söhbət zamanı Rəsul Cəfərinin qızının və həyat yoldaşının baxışlarından da bilmək olurdu. Lakin bütün bunları arxada qoyub saçını biz-biz şəklə salıb gitara çalan, tunellərdə qışqıra-qışqıra motosiklet sürən oğlanın dəcəlliklərini duymalı, aramlığa, hüzura çatmış şəxsiyyətini öyrənməliydim. O elə rahatlıq tapmışdı ki, Suriyaya getmək üçün avtobusa minəndən sonra telefonda bacısına demişdi: “Sanki çiynimdən yük götürülür, azadlığa çıxıram”.
Giriş Gənclik ömrün fırtınalı çağıdır. Gənc həyəcanlı və gərgin dönəm olan yeniyetməlik mərhələsindən keçib nisbətən sakit bir dünyaya qədəm qoysa da, hələ də alov saçır. Gənclik insanın çiçəkləyən çağıdır. İnsan gənclikdə üzərinə ilahi vəzifələr və müxtəlif məsuliyyətlər götürür. Allah bir çox nemətlərini insana gənclik çağında bəxş edir. Gənclik elə ilahi sərvətdir ki, insan onu yalnız cənnət müqabilində xərcləyə bilər. Xoş o insanların halına ki, gəncliyin dəyərini bilib, ondan fərdi və ictimai xoşbəxtlik naminə istifadə edirlər! Gəncin həyəcanlı ruhu, eşq, gözəllik və məhəbbətlə dolu qəlbi, sual dolu beyni var, həmişə təcrübə və tamaşa ardıncadır. Gəncin qəlbi bütün daş-qayalardan, dərə-təpələrdən keçib gözəl və təravətli lalə düzünə çatmaq istəyən bir çay kimidir. Bu baxımdan, müşahidə və yaradıcılıq pəncərələri gəncin üzünə həmişə açıq olmalı, ona iman və düşüncə çırağı verilməli, ümid və təbəssüm gülləri təklif olunmalıdır. Gənclik fiziki, ruhi və instinktiv yeniliklər dünyasıdır. Bunlar onun duyğu və emosiyalarının dəyişməsinə səbəb olur. Gənclik yeni gözləntilər yaşı, hətta demək olar ki, artıq gözlənti, istək və rəğbətlər dönəmidir. Elə bu səbəbdən də İmam Xameneinin düşüncələrində gəncə və gəncliyə xüsusi diqqət ayrılmışdır.
Məhbubə Meracipur Bir neçə gün öncədən birlik idarəsində müharibə, cəbhəyə getmək və cihad söhbəti düşəndən özümlə əlbəyaxa idim. Qarajda gəzərək öz-özümə düşünürdüm. Bəzən metalların tak-tuk səsi ilə, şagirdlərimin səsi məni fikrimdən yayındırırdı. Sakit və başlarını aşağı salıb işləsinlər deyə, gözlərimi bərəldib onlara baxırdım. O dəqiqə başa düşürdülər ki, daha çox və daha yaxşı işləməlidirlər. Bunu anlamaq özlərinə də faydalı olur, dərhal nə demək istədiyimi başa düşürdülər. Müştərilərin xarab maşınlarının üstünə düşüb təmir etməyə çalışırdılar.
İran İslam İnqilabı barədə nə qədər fikir ayrılıqları olsa da, bu inqilabın İslam, hətta dünya tarixində misilsiz bir hadisə olmasında şübhə yoxdur. Yarım əsr öncə şərq və qərb supergüclərinin hər biri dünyanı öz caynağı altına almağa çalışırdı, İslam dünyası güclü ideoloji, hərbi və iqtisadi hücumların hədəfinə çevrilmişdi. Müsəlman dövlətlərinin əksəriyyəti bu və ya digər supergücə yaxınlaşmaqdan ötrü yarışa girmişdilər. Xalqlar ağır kədər və sükut içərisində bu səhnəyə baxır, nə etməli olduqlarını bilmirdilər. Əllərindən də bir şey gəlmirdi. Hamı heyrət içində idi. Məğlubiyyət və uğursuzluqlardan iradələr məhv olmuşdu.
Kitab və kitabın cəmiyyətdəki yeri nə zaman yadıma düşürsə, daxilən narahatçılıq və təəssüf hissi keçirirəm. Hansı baxımdan istəyirsiniz yanaşın, ölkəmizdə kitabların sayı ən azı on dəfə artmalı və geniş yayılmalıdır. Əgər bu məsələyə İslam təfəkkürünün və İslam hakimiyyətinin kitaba verdiyi əhəmiyyət baxımından yanaşsanız, onda məsələ öz təsdiqini tapmış olacaq. Çünki İslam kitaba, mütaliəyə və yazıya kifayət qədər önəm verir. Əgər insaflı bir şəxs İslam peyğəmbərinin (s), imamların (ə) və digər İslam öndərlərinin çıxışlarına nəzər salıb, onların necə bir zamanda insanları kitaba, mütaliəyə dəvət etdiklərini görsə, bütün uydurmalar zehinlərindən silinəcək. Anlayacaqlar ki, İslam düşmənlərinin kitab yandırmaq və kitabla düşmənçilik kimi əfsanələr uydurub dillər əzbəri etməkdən başqa yolları yox idi. Çünki İslam mütaliəyə həddən artıq əhəmiyyət verir.
İхtisаsı dinlәr tаriхi оlаn dinşünаs аlim kimi (Frеnsis Bеkоnun tәbirincә) “еlmin quru gözlәri ilә” bir sırа аrаşdırmаlаr аpаrdım. Pеyğәmbәrlik vә hәr bir dindә bаş vеrmiş tаriхi tәbәddülаtlаrı tәdqiq еtdikdәn, “nә vаrdı ilә nә оldu” аrаsındа müqаyisәlәrdәn, dinlәr аrаsındаkı fәrqlәri аrаşdırdıqdаn sоnrа bеlә bir nәticәyә gәldim:Әgәr hәr bir dini bu dindә insаnın tәrbiyәsi ilә mәşğul оlаn pеyğәmbәrlik bахımındаn qiymәtlәndirsәk, hәzrәt İbrаhimin tövhid mәktәbindәki hәzrәt Mәhәmmәdin (s) pеyğәmbәrliyindәn mütәrәqqi vә güclüsünü tаpа bilmәrik. İslаmdа, hәzrәt Mәhәmmәdin (s) pеyğәmbәrliyindә ictimаi tәrәqqi, özünüdәrk, hәrәkәt, mәsuliyyәt, insаni hәdәflәr istәyi, ictimаi bахış, әdаlәt vә şәrәf ruhu, hәqiqәtpәrәstlik, tәbiәtә bахış, mаddi imkаnlаrdаn istifаdә, еlmi yüksәliş, quruculuq, mәdәniyyәt, düşüncә mübаrizәsi ruhu, хәlqçilik dаhа üstündür.